De scheepvaart biedt ons mooie metaforen voor ons dagelijks werk. Over de wendbaarheid en slagkracht van ondernemingen. Ook voor verandermanagement geeft de zeilwereld mooie inzichten. Bijvoorbeeld over visie: “als je niet weet naar welke haven je vaart, is geen enkele wind de goede”. Of over leiderschap: “een verandering moet verankerd zijn aan de top”.
De giek tegen je hoofd
Ooit op de HEAO in Utrecht heb ik een paar weken zeilles gehad. Een van de zinnen die daar in mijn hoofd gestampt werd was: klaar om te wenden? Ree….
Dit om te voorkomen dat je de giek tegen je hoofd kreeg. Wat natuurlijk – gelukkig bij een licht briesje – een keer gebeurde.
Dit ree komt van gereed, uit de tijd dat we nog op grote zeilschepen de wereldzeeën bevoeren en er veel handen nodig waren om samen het schip overstag te laten gaan. De kapitein roept “Klaarmaken om te wenden” en wacht dan tot de bemanning klaar is met de voorbereidingen. De bootsman loopt naar het campagnedek en meldt dat het schip er klaar voor is door “gereed” te zeggen.
Klaar om te wenden?
En ook in mijn projecten die over grote en kleine veranderingen gaan probeer ik altijd een signaal van ‘klaar om te wenden af te geven’. Waar veel adviseurs focussen op weerstand tegen verandering, en vooral op het voorkomen ervan, ben ik meer bezig met het voorbereiden van de verandering. Een omgeving te creëren waarbij mensen vragen stellen, het gesprek aangaan. Zelfs als dit een klaagzang is bij de koffieautomaat. Een verandering is niet altijd leuk, voor de ene is een nieuwe leaseregeling een verbetering en dus leuk, voor de ander wordt het minder, en is de dag dat het nieuwe beleid ingaat geen feestdag.
Om nu te zorgen dat iedereen geïnformeerd is, is communicatie vooraf van belang. Dit is deels tell-sell: het uitleggen van het nieuwe beleid, het nieuwe IT systeem of een andere organisatievorm. Deels is het samen vormgeven, luisteren naar bezwaren, lastige kwesties benoemen en oplossingen bedenken voor problemen waar je achter de tekentafel nog niet op gekomen was. Zo bereiden we de medewerkers voor op hun ‘ree’ als het klaar om te wenden signaal gegeven wordt.